چکیده :پژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه بین مدارس هوشمند و میزان کیفیت یادگیری در بین دانشآموزان استثنایی خراسان شمالی در سال ۹۲-۹۱ انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان اداری و آموزشی سازمان آموزش و پرورش استثنایی خراسان شمالی بوده که در زمان اجرا پژوهش حدوداً ۳۱۱ نفر بوده و از این میان به روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد۱۷۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. پایایی پرسشنامه ۸۶% به دست آمده است. روش آماری مورد استفاده شامل آمار توصیفی (مقایسه میانگین، انحراف استاندارد و نمودارهای توصیفی) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t مستقل، واریانس یک راهه ) بوده است. یافتهها نشان داد که بین مدارس هوشمند و زمینههای هوشمند سازی با کیفیت یادگیری ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. یعنی هر چقدر مدارس به سوی هوشمند سازی پیش بروند به دلیل ایجاد تغییراتی در روش آموزشی، نظارت دقیق بر نظام ارزشیابی فعالیتهای انجام گرفته در زمینه میزان کیفیت یادگیری نیز به موفقیتهای چشمگیری دست مییابیم.
۱-۱- مقدمه
در عصر حاضر اطلاعات یعنی مجموعه دادههای پردازش شدهای که پایه علوم و دانش را شکل میدهد و گسترش روزافزون دانش بشری به معنی افزایش حجم و گستردگی تحت چنین شرایطی افراد سازمانها و جوامعی توان سازگاری با شرایط پیچیده امروزی را خواهند داشت که از پتانسیل استفاده بهینه از فنآوری و روشهای نو اطلاعات و دانشهای موجود، در موقعیتهای سازمانی و زندگی فردی برخوردار گردند. از آنجایی که آموزش و یادگیری، ساز و کاری عملی و دقیق است که اطلاعات موجود در محیط، سازمانها و انسان را درونی مینماید بالطبع بکار گرفتن اطلاعات، فرد را برای همسازی با شرایط جدید توانمند مینماید. با توجه به اینکه پیشرفت و رشد اقتصادی ملل به تواناییها و امکانات آنها در پرورش و به وجود آوردن نیروی کاری ماهر و متخصص وابستگی مستقیم دارد، تقاضا برای علم آموزی و یادگیری در جهان روز به روز بیشتر افزایش مییابد. علت این تقاضا فقط پیشرفتهای تکنولوژی و فناوری نیست، بلکه عامل دیگر همان بزرگترین چالش حکومتها یعنی تلاش در تعدیل روند قطبی شدن اقتصاد جهانی، کاهش اختلالات سطح زندگی اغنیا و فقرا، پایداری و ثبات در مقابل فشار دولتهایی که خود را بر دیگران چیره میدانند، توسعه فرهنگهای بومی، بهبود سطح زندگی و غیره است. به این چالش فقط با کمک آموزش غنی و فرهنگی بهتر میتوان پاسخ داد.با گسترش روزافزون دسترسی به سخت افزارها و نرم افزارهای مناسب برای آموزش الکترونیکی افق جدیدی را پیش روی مؤسسات آموزشی نهاده است.
ورود به عصر اطلاعات و رواج فن آوریهای مبتنی بر شبکههای جهانی و رایانهها سبب پدید آمدن محیطهای جدید یادگیری به شکل رسمی و غیر رسمی شده است. پیدایش مدارس هوشمند به عنوان جزیی از سیستمهای حمایت کننده آموزش رسمی برای یادگیرندگان محروم از تحصیل در کشورهای پیشرفته نظیر انگلستان و امریکا از اوایل دهه ۱۹۶۰ فرصتهای جدید یادگیری را فراهم کرده است. این مدارس خدمات آموزشی اینترنتی غیر دولتی را فارغ از محدودیتهای زمانی و مکانی برای کسانی نظیر دانشآموزان مدارس روستایی یا برون شهری که به دلایلی نمی توانند در مدرسه حضور یابند، عرضه میکنند و در پاره ای از موارد برای بازماندگان از تحصیل، برنامههای آموزشی انفرادی ارائه میدهند. از این رو برنامه مدارس هوشمند کشورهای توسعه یافته، اینترنتی است که به صورت غیر حضوری و بدون نیاز به حضور فیزیکی معلم و دانشآموز و نیز سازمان سنتی مدرسه فرایند یادگیری را هدایت میکند. (میلتون[۱]، ۲۰۰۳)در کشورهای در حال توسعه، مدارس هوشمند به صورت حضوری برای جبران برخی از عقب ماندگیها نظیر شیوههای ناکارآمد تدریس سنتی معلم محوری، کمبود کتابهای درسی غنی و روز آمد، فقر سواد اطلاعاتی و رایانه ای معلمان و دانشآموزان، نیازهای روز افزون بازار کار به نیروهای انسانی کارآمد و مجهز به سواد فن آوری در حال شکل گیری و توسعه است. در این مدارس یادگیری بر اساس سرعت انفرادی، تشریک مساعی، خودگردانی، پیوستگی بین موضوعات در سی می باشد و محتوای درس فقط محدود به کتابهای چاپی نیست بلکه شامل کتابهای الکترونیکی، نرم افزارهای چند رسانه ای، درس افزارها و پایگاه اطلاعاتی است. همزمان برای تفاوتهای فردی هر دانشآموز و سبکهای مختلف یادگیریش برنامه هایی تدارک دیده میشود. (وزارت آموزش و پرورش مالزی، ۲۰۰۲)رشد بسیار سریع فناوری اطلاعات کره مسکونی را به دهکده اطلاعاتی کوچکی تبدیل کرده که در کسری از ثانیه میتوان تمام وسعتش را پیمود و دیگر زبان، نژاد و طول و عرض جغرافیایی در دسترس افراد به علوم و اطلاعات بیکران دانش تأثیری ندارد. ماهیت آموزش و پرورش برای دستیابی به ارتباطات مستمر به صورت لحظهای و دائماً در حال تغییر است. با توجه به گسترش روز افزون فناوری اطلاعات و ارتباطات تمام افراد جامعه تحت تأثیر این تکنولوژی میباشند. که ظرفیتهای ایجاد شده توسط آن و نحوه برخورد نظام آموزش و پرورش با این پدیده شالوده نظام آموزشی ما را در آینده پیریزی میکند. (دروقی، ۱۳۸۹)اهمیت آموزش و پرورش به این دلیل که نقش اساسی در حفظ و بقای فرهنگ نسل قدیم و جدید و کمک به ارتقاء فرهنگ و نوآوری دارد. چرا که از طریق آموزش و پرورش است که نیازهای اساسی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی جامعه پاسخ داده میشود و از طرف دیگر در جهت رشد و شکوفایی استعدادها و تکامل انسان گام برداشته میشود.آموزش و پرورش ضمن این که از بستر پرورش نواندیشی و نوآوریهای صورت گرفته بی نصیب نمانده واز آن برای هرچه بالنده کردن خود سود جسته است، لذا بر این اساس پرورش انسانهای اندیشه ورز و نوآور، رسالتی که برعهده نظام آموزش و پرورش گذاشته شده است. (رضایی، ۱۳۸۹: ۱)سازمانهای امروزی در دنیای رقابتی به افرادی که به نفع سازمان و فراتر از وظایف سازمان تلاش کنند و این مهم در مشاغل حساس از جمله تدریس و آموزش و یادگیری[۲] اهمیت ویژهای دارد. (طراویان، ۱۳۸۹: ۲)آموزشگاه هوشمند گامی اساسی در راستای آموزش صحیح و مؤثر برای بهره گیری برنامه ریزی شده از دانش و تکنولوژی که با آموختن روشهای هوشمند اندیشیدن و هدفمند زندگی کردن به سرمایههای حقیقی اجتماع آنها را برای زندگی موفق در رقابت بزرگ جهانی آماده میسازد. چنین آموزشی با اتکاء بر امکانات آموزش الکترونیکی وآزمایشگاهی مجازی و کمرنگ کردن تأثیر تقسیم ناعادلانه امکانات مالی سعی دارد فاصله طبقاتی و تأثیر فقر بر کیفیت یادگیری را به حداقل برساند. (همان )در تعریف مدارس هوشمند[۳] گفته شده است که مدرسه هوشمند یک مدرسه و محیط آموزش فیزیکی است که کنترل و مدیریت آن مبتنی بر فناوری رایانه وشبکه میباشد. محتوای اکثر دروس الکترونیکی و سیستم ارزشیابی و نظارت آن نیز هوشمنداست و در فرایند آموزش به تفاوت استعداد و توانایی دانشآموز توجه میشود. مدرسه هوشمند سازمانی است یادگیرنده که در آن دانشآموزان خلاق و توانمند در عرصههای زندگی و توان در خلق دانش تربیت شوند. ( سند چشم انداز مدارس هوشمند، ۱۳۸۹ :۳۵)در مدرسه هوشمند فلسفه آموزش بر این موضوع تأکید دارد که هرکس بیشتر توانایی دارد میتواند بیشتر یاد بگیرد و برنامه آموزشی طوری طراحی میگردد که تمامی نیازهای متفاوت و تواناییهای دانشآموزان را پوشش دهد تحولات علمی در سالهای اخیر به خصوص در زمینه فناوری اطلاعات تجدیدنظر در امر آموزش و پرورش را صد چندان نموده است. تا بتوان از این طریق همگام با تحولات علمی و اطلاعات هزاره جدید حرکت نمود.هر چند که پژوهش در زمینه تشکیل مدارس هوشمند و رابطه آن با سطح یادگیری کیفی دانشآموزان با متغیرهایی از قبیل: فناوری[۴]، ضمن خدمت معلمان، تجهیزات سخت افزاری، تجهیزات نرم افزاری، محتوای آموزشی جدید میباشد که مسئله موردنظر و مسائلی حول آن نیاز به تحقیقات پیگیر دارد. تا بتوان از این گونه مدارس به صورت گسترده در سطح جامعه استفاده کرد و از نتایج به دست آمده از تحقیقات استفاده بهینه برای ارتقاء سطح یادگیری دانشآموزان به عمل آورد. با توجه به اینکه مدیران و مسئولان مایلند بدانند که به چه سبک و سیاقی میتوانند با استفاده از مدارس هوشمند سطح یادگیری دانشآموزان را بالا ببرند و به اهداف مورد نظر در مدارس هوشمند دست یابند.آیا بین مدارس هوشمند ومیزان کیفیت یادگیری دانشآموزان استثنایی خراسان شمالی میتواند رابطه معناداری وجود داشته باشد؟
امروزه مهمترین دغدغه نظام آموزشی و پرورشی یک کشور، ایجاد بستری مناسب جهت رشد و تعالی سرمایههای فکری در جامعهی اطلاعاتی و دانایی محور میباشد. برای آنکه همه گروههای اجتماعی قادر باشند به طور مؤثّر در چنین جامعهای مشارکت داشته باشند، باید یادگیری پیوسته، خلاقیت، نوآوری و نیز مشارکت فعال و سازنده اجتماعی را بیاموزند. تحقّق این امر مستلزم تعریف مجدد و نوینی از نقش و کارکرد مدارس به عنوان اصلیترین نهادهای آموزشی در جامعه میباشد. امروزه نظام آموزشی کشور به مدرسهای نیاز داردکه با بهرهگیری ازفناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)[۵]، امکان یادگیری پیوسته را فراهم نموده و فرصتهای نوینی را در اختیار افراد برای تجربهی زندگی در جامعه اطلاعاتی قرار دهد، به گونهای کهاین فناوری نه به عنوان ابزار، بلکه درقالب زیرساخت توانمند ساز برای تعلیم و آموزش حرفهای محسوب شود. بکارگیری گستردهی فاوا در فرایند آموزش و پرورش، همزمان با تحوّل در رویکردهای آموزشی در جهان، زمینهی شکلگیری مدارس هوشمند را فراهم آورده است. این مدارس از جمله نیازمندیهای کلیدی جوامع دانشبنیان میباشند و رویکردهای توسعهی مهارتهای باشد و کارآفرینی دانشآموزان را دنبال مینمایند. در این مدارس، فرایندهای یاددهی- یادگیری تقویت شده و محیط تعاملی یکپارچه برای ارتقای مهارتهای کلیدی دانشآموزان با تکیه بر فعالیتهای گروهی، در عصر دانایی محور فراهم میشود. از آنجا که در حال حاضرمعلم محوری پایه آموزش و پرورش در کشور میباشد، به روز کردن مدارس، استفاده از فناوریهای روز، برخورداری از خلاقیتهای نوین در آموزش و پرورش و نیز اهمیت دادن به تواناییهای دانشآموزان، لازمهی این تحوّل میباشد. واژهی مدارس هوشمند چندی است در ادبیات آموزش و پرورش ما وارد شده است و فعالیتهای ارزشمندی نیز به صورت پراکنده در این حوزه انجام شده است. وزارت آموزش و پرورش با الهام از آموزههای دینی و مقتضیات زمانی و دستیابی به اهداف عالیه نظام تعلیم و تربیت و گسترش عدالت آموزشی، اقدام به تعریف ساختار، جایگاه، ساماندهی، شرایط و ضوابط توسعهی مدارس هوشمند براساس معیارهای علمی، بین المللی و شرایط بومی در سطح کشور نموده است. از این رو برای نیل به این هدف، نیاز به همّتی مضاعف داشته که ازجمله عوامل اصلی آن میتوان به تغییر نگرش در شیوهی آموزش و مدیریت مراکز آموزشی و پرورشی و نیز تأمین زیرساختها نمود. هوشمندسازی مدارس یک اقدام مدبّرانه در راستای سند چشم انداز نظام، تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند توسعه فاوای آموزش و پرورش و ضرورتی انکارناپذیر با هدف اجرای پیشرفتهترین روشهای مدیریتی و آموزشی ونگاه علمی و فناورانه به وضعیت کنونی نظام آموزشی کشور است که اعمال تغییر ساختار و معماری اجرایی در آنها باعث افزایش بهرهوری و مدیریت زمان برای مدیران، کارکنان، معلمان، دانشآموزان و همچنین اولیای دانشآموزان خواهد بود.
فهرست مطالب دانلود پایان نامه بررسی رابطه بین مدارس هوشمند و میزان کیفیت یادگیری در بین دانشآموزان
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱- مقدمه ۵
۱-۲- بیان مسئله ۵
۱-۳- اهمیت وضرورت تحقیق ۷
۱-۴ اهداف پژوهش ۹
۱-۴-۱ هدف اصلی ۹
۱-۴-۲ هدفهای فرعی ۹
۱-۵ متغیرهای موجود در تحقیق ۹
۱-۶ سؤالهای پژوهشی ۹
۱-۶-۱ سؤال اصلی ۹
۱-۶-۲ سؤالهای فرعی ۹
۱-۷ تعاریف نظری و عملیاتی واژه ها ۱۰
۱-۷-۱ تعاریف نظری ۱۰
۱-۷-۲- تعاریف عملیاتی ۱۱
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
۲-۱- مقدمه ۱۳
۲-۲- مدرسه هوشمند چیست؟ ۱۳
۲-۳- تعریف مدرسه هوشمند ۱۵
۲-۳-۱- اهداف کلی آموزش در ایران ۱۷
۲-۴- اهداف مدارس هوشمند ۱۷
۲-۴-۱- ارتباط اهداف کلی با نقش مدارس هوشمند ۱۸
۲-۴-۲- تفاوت اهداف در مدارس هوشمند و سنتی ۱۸
۲-۵- پیشینه مدارس هوشمند ۱۹
۲-۵-۱ پیشینه هوشمندسازی مدارس در جهان ۱۹
۲-۵-۲- پیشینه هوشمندسازی مدارس در ایران ۲۰
۲-۶- فلسفه ۲۱
۲-۷- تئوری و مبانی نظری ۲۱
۲-۸- مدل مفهومی برای مدارس هوشمند شامل موارد زیر است ۲۳
۲-۹- ویژگیهای مدارس هوشمند ۲۳
۲-۱۰- ویژگیهای دانشآموزان مدارس هوشمند ۲۵
۲-۱۱- مشکلات مدارس هوشمند ۲۵
۲-۱۲- زیر ساخت توسعهی فناوری اطلاعات ۲۶
۲-۱۳- دیدگاه برنامه درسی ۲۷
۲-۱۴- ارزیابی در مدارس هوشمند ۲۸
۲-۱۵- مطالعهی تطبیقی توسعهی مدارس هوشمند ۲۹
۲-۱۶- شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدهای فناوری اطلاعات در مدارس هوشمند ۳۰
۲-۱۷- موانع موجود بر سر راه مدارس هوشمند ۳۰
۲-۱۸- پیادهسازی هوشمندسازی مدارس ۳۱
۲-۱۹- برنامهی راهبردی مدارس هوشمند ۳۳
۲-۲۰- راهبردهای توسعهی مدارس هوشمند ۳۳
۲-۲۱- مدرسهی برتر ۳۴
۲-۲۲- مؤلفههای اصلی و ارکان هوشمندسازی مدارس ۳۷
۲-۲۲-۱- معلم ۳۷
۲-۲۲-۲- دانشآموز ۳۸
۲-۲۲-۳- محتوای الکترونیکی ۳۸
۲-۲۲-۴- کتاب ۳۸
۲-۲۲-۵- کلاس ۳۹
۲-۲۳- متدلوژی و روش آموزشی ۳۹
۲-۲۳-۱- شیوه و روش- آموزشی ۳۹
۲-۲۳-۲- مدل و محیط ارتباطی بین اجزاء مدرسه هوشمند ۴۰
۲-۲۳-۳- ارتباطات اجتماعی ۴۱
۲-۲۳-۴- ویژگیهای برنامه درسی در مدارس هوشمند ۴۱
۲-۲۴- ده اصل کلیدی آموزش در مدارس هوشمند(مدرسه هوشمند) ۴۲
۲-۲۵- محیط یاددهی- یادگیری مبتنی بر محتوای چند رسانه ای ۴۳
۲-۲۶- رسانهها و ابزارآموزشی ۴۳
۲-۲۷- هرم سیستمی و تعیین پیش نیازها ۴۴
۲-۲۸- ارتباط یکپارچهی رایانهای با مدارس دیگر ۴۴
۲-۲۹- برخورداری از معلمان آموزش دیده در حوزهی فناوری اطلاعات ۴۴
۲-۳۰- محیط یاددهی و یادگیری در مدارس هوشمند ۴۵
۲-۳۱ تعیین محتوای آموزشی: محتوا به دو شکل میباشد ۴۶
۲-۳۲- فناوری ۴۶
۲-۳۴- تاریخچه فناوری اطلاعات ۴۸
۲-۳۵- فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش ۵۰
۲-۳۶- مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات (ITs) 50
۲-۳۷- یادگیری الکترونیک (فناوری اطلاعات) ۵۱
۲-۳۸- کیفیت تدریس- یادگیری ۵۲
۲-۳۹- یادگیری ۵۳
۲-۴۰- یادگیری و شکلهای دیگر تغییر رفتار ۵۳
۲-۴۱- فرایند یادگیری ۵۷
۲-۴۲- راههای گوناگون یادگیری ۵۷
۲-۴۳- روانشناسی یادگیری ۵۹
۲-۴۴- ابعاد یادگیری ۵۹
۲-۴۵- اصول یادگیری ۵۹
۲-۴۶- مجموعه نظریههای تربیتی از بعد علمی و آموزشی: ۶۲
۲-۴۷- چگونگی نظریههای یادگیری ۶۳
۲-۴۷-۱- عوامل بنیادی در نظریههای محرک- پاسخ ۶۴
۲-۴۷-۲- نظریههای وابسته گرایی ۶۴
۲-۴۷-۳- نظریه شرطی کلاسیک ۶۵
۲-۴۷-۴- نظریههای شرطی شدن عامل ۶۶
۲-۴۷-۵- اثربخشی الگو سازی یا یادگیری مشاهده ای ۶۸
۲-۴۷-۶- نظریهی یادگیری رفتاری: ۶۸
۲-۴۷-۷ – نظریه یادگیری اجتماعی ۶۹
۲-۴۷-۸- نظریه شناختی(گشتالت) ۷۰
۲-۴۹- سبکهای یادگیری: ۷۲
۲-۵۰- موقعیت و محیط یادگیری: ۷۳
۲-۵۱- مطالعات ۷۳
۲-۵۱-۱- تحقیقات داخلی هوشمندسازی مدارس ۷۳
۲-۵۱-۲- تحقیقات خارجی هوشمندسازی مدارس ۷۶
۲-۵۱-۳- تحقیقات داخلی کیفیت یادگیری ۷۷
۲-۵۱-۴- تحقیقات خارجی کیفیت یادگیری ۷۸
۲-۵۲- مدل نظری ۸۰
فصل سوم: روش تحقیق
۳-۱- مقدمه ۸۲
۳-۲- روش تحقیق ۸۲
۳-۳- جامعه آماری ۸۲
۳-۴- حجم نمونه و روش نمونه گیری ۸۳
۳-۵- ابزار گردآوری دادهها و روش جمع آوری اطلاعات ۸۳
۳-۶- شواهد مربوط به پایایی و روایی ابزار پژوهش ۸۳
۳-۶-۱- روایی ۸۳
۳-۶-۲- پایایی ۸۴
۳-۷- روشها و فنون آماری برای تجزیه و تحلیل داده ها: ۸۵
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱- مقدمه ۸۷
۴-۲- تجزیه و تحلیل دادهها ۸۷
۴-۲-۱- شاخصهای جمعیت شناختی ۸۷
۴-۲-۴- سؤالات جانبی: ۹۷
فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری
۵-۱- مقدمه ۱۰۲
۵-۲- نتایج حاصل از سؤال اصلی ۱۰۲
۵-۳- نتایج حاصل از یافتههای مربوط به سؤالهای فرعی ۱۰۳
۵-۳-۱- سؤال فرعی ۱: بین فناوری و کیفیت یادگیری دانشآموزان رابطه وجود دارد. ۱۰۳
۵-۳-۲- سؤال فرعی ۲: آیا بین دورههای ضمن خدمت معلمان و کیفیت یادگیری دانشآموزان رابطه وجود دارد؟ ۱۰۳
۵-۳-۳- سؤال فرعی ۳: آیا بین انگیزه نیروی کار و کیفیت یادگیری دانشآموزان رابطه وجود دارد؟ ۱۰۴
۵-۳-۴- سؤال فرعی ۴: آیا بین تجهیزات سخت افزاری و کیفیت یادگیری دانشآموزان رابطه وجود دارد؟ ۱۰۵
۵-۳-۵- سؤال فرعی ۵: آیا بین تجهیزات نرم افزاری و کیفیت یادگیری دانش آوزان رابطه وجود دارد؟ ۱۰۵
۵-۳-۶- سؤال فرعی۶: آیا بین محتوای آموزشی و کیفیت یادگیری دانشآموزان رابطه وجود دارد؟ ۱۰۶
۵-۴- بحث و نتیجه گیری ۱۰۷
۵-۵- محدودیتهای تحقیق ۱۰۷
۵-۶- پیشنهادهای تحقیق بر اساس فرضیهها ۱۰۹
۵-۷- پیشنهادهایی به دیگر محققین ۱۱۱
پیوست ها ۱۱۲
منابع فارسی ۱۱۶
منابع انگلیسی ۱۱۸
نوع فایل : ورد(doc)
تعداد صفحات :۱۲۵
مقطع: کارشناسی ارشد
سال تحصیلی:۱۳۹۲
قیمت : ۱۶۰۰۰تومان