بررسی رابطه بین تفکر استراتژیک و عملکرد سازمانی با نقش تعدیل گری فعالیت های کاری

چکیده:امروزه تفکر استراتژیک از نیازهای اساسی ادارات و سازمان­ها برای رشد و ترقی می­باشد که به کمک آن می­توان از منبع ارزشمند و کلیدی تفکر سازمانی برای مدیریت چالش­های محیطی و میل به اهداف سازمانی به خوبی استفاده کرد، فقدان تفکر استراتژیک در مدیران عالی با عنوان یک کمبود اساسی در سازمان­ها به شمار می­رود.هدف اصلی این پژوهش تعیین تاثیر تفکر استراتژیک از طریق متغیر تعدیل گر فعالیت های کاری با عملکرد بالا بر عملکرد سازمانی کارکنان بانک سپه شهر تهران می باشد است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری اطلاعات تحقیق توصیفی پیمایشی می‌باشد، جامعه آماری دراین تحقیق کلیه کارکنان بانک سپه شهر تهران می‌باشند، نمونه آماری این مطالعه شامل ۲۳۷ نفر است. داده‌های این پژوهش با استفاده از مدل معادلات ساختاری داده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج نشان داد که ابعاد تفکر استراتژیک(تفکر سیستمی،تمرکز بر هدف،فرصت جویی هوشمندانه،تفکر در زمان،پیشروی  براساس رویکرد علمی) بر روی عملکرد سازمانی تاثیر مثبت و معناداری دارد.

۱-۱مقدمه

تفکر استراتژیک ابزار مهمی است که مدیران ارشد امروزی باید به آن مجهز باشند و برگ برنده ای در عرصه های مختلف اقتصادی واجتماعی شناخته می شود و همچنین به مدیران امکان می دهد که ریسک، سود و هزینه های حاصل از تصمیماتشان را ارزیابی کنند. تفکراستراتژیک بیش از جنبه های فراینددی و روش شناسانه به راهبرد به عنوان یک هنر نگاه می کند و در محیط پرتحول و پیش بینی ناپذیر امروز رویکرد مناسب راهبری سازمان شمرده می شود، رویکردی که شاید برای سازمان مزیتی رقابتی بیافریند.در این فصل به کلیات تحقیق در قالب بیان مسئله و اهمیت موضوع ، اهداف ،فرضیه ها و روش جمع آوری داده ها می پردازیم.

۱-۲بیان مسئله پژوهش

توانایی تفکر استراتژیک مهارتی است که به کمک آن می­توان از منبع ارزشمند و کلیدی تفکر سازمانی برای مدیریت چالش­های محیطی و میل به اهداف سازمانی به خوبی استفاده کرد، فقدان تفکر استراتژیک در مدیران عالی با عنوان یک کمبود اساسی در سازمان­ها به شمار می­رود (آقازاده، ۱۳۸۵: ۱۸).داشتن کارکنانی با قدرت تفکر استراتژیک امروزه از نیازهای اساسی ادارات و سازمان­ها برای رشد و ترقی می­باشد و مهم اینکه دستگاه عظیم آموزش پرورش در هر جامعه­ای نقش موثری را در تعلیم و تربیت نیروی انسانی بر عهده دارد، از این نیاز مستثنی نبوده از سوی دیگر با توجه به نقش و جایگاه ویژه مدیران و کارکنان از اهمیت قابل توجهی برخوردار است (قورچیان و همکاران،۱۳۹۰).پیدایش این دیدگاه که موفقیت و اثر بخشی سازمان­ها در گرو هدایت صحیح منابع و به ویژه منابع انسانی است موجب شده است که به بررسی و مطالعه­ی سازمان، به ویژه قوای فکری یعنی هوش مدیران و کارکنان توجه زیادی معطوف شود (کاشف،۱۳۸۹).اغلب مدیران براین باورند که سازمان­ها برای بقا در شرایط محیطی متغیر می­بایست به طور مستمر تغییر کنند، بنابراین گرایش مدیران به روش­های اثر بخش و هوشمند در اداره سازمان­ها امری بدیهی است (پهلوانیان، ۵:۱۳۸۵). از طرفی در تحقیقات سازمانی ، عملکرد سازمان یکی از متغیرهای وابسته و گسترده است ،اما همچنان  به خوبی تعریف نشده و نادرست است (Ostroff and Bowen,2016). بهبود مستمر عملکرد سازمانها، نیروی عظیم هم‌افزایی ایجاد میکند که این نیروها می‌تواند پشتیبان برنامه رشد، توسعه و ایجاد فرصت‌های تعالی سازمانی شود. دولتها و سازمانها و مؤسسات همواره در جهت نیل به این هدف می‌کوشند. بدون بررسی و کسب آگاهی از میزان پیشرفت و دستیابی به اهداف و بدون شناسایی چالشهای پیش روی سازمان و کسب بازخور و اطلاع از میزان اجرای سیاستهای تدوین شده و شناسایی مواردی که به بهبود جدی نیاز دارند، بهبود مستمر عملکرد میسر نخواهد شد. دستیابی به این اهداف بدون اندازه‌گیری و ارزیابی امکان‌پذیر نیست.همچنین بانک ها به مثابۀ شریان حیاتی اقتصاد کشور، ضمن جمع آوری نقدینگی راکد، آن را به جریان انداخته و چرخۀ اقتصاد کشور در حوزه های گوناگون را رونق می بخشند. درعین حال، بانک ها برای افزایش سهم بازار و سودآوری، دائماً درحال ارتقای وضعیت عملکرد برای جذب مشتریان هستند و به این جهت، تفکر استراتژیک و بهبود عملکرد آنها از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به یکی از مهم ترین فعالیت های مدیران بانک ها تبدیل شده است به طور کلی تحقیق حاضر در پی پاسخگویی به این سوال است که آیا تفکر استراتژیک از طریق متغیر تعدیل گر فعالیت های کاری با عملکرد بالا بر عملکرد سازمانی کارکنان بانک سپه شهر تهران تاثیر دارد؟

فهرست مطالب بررسی رابطه بین تفکر استراتژیک و عملکرد سازمانی با نقش تعدیل گری فعالیت های کاری با عملکرد بالا

فصل اول کلیات تحقیق 

۱-۱مقدمه ۲
۱-۲بیان مسئله پژوهش ۲
۱-۳ اهمیت وضرورت پژوهش ۳
۱-۴ اهداف تحقیق ۵
۱-۴-۱ اهداف اصلی ۵
۱-۴-۲ اهداف فرعی ۵
۱-۵ چارچوب نظری تحقیق ۶
۱-۶ مدل تحقیق: ۷
۱-۷ فرضیات پژوهش ۸
۱-۷-۱ فرضیه اصلی: ۸
۱-۷-۲ فرضیه های فرعی ۹
۱ – ۸ قلمرو تحقیق ۹
۱-۸-۱) قلمرو موضوعی تحقیق ۹
۱-۸-۲) قلمرو مکانی تحقیق ۹
۱-۸-۳) قلمرو زمانی تحقیق ۹
۱-۹ روش تحقیق: ۱۰
۱-۹-۱ روش و ابزار جمع آوری اطلاعات: ۱۰
۱-۱۰ جامعه آماری ۱۰
۱-۱۱تعاریف اصطلاحات و متغیر های تحقیق ۱۱
۱-۱۱-۱ تعاریف نظری ۱۱

فصل دوم ادبیات نظری تحقیق

مقدمه ۱۴
۲-۱بخش اول: مبانی علمی و نظری ۱۴
۲-۱-۱ تفکراستراتژیک ۱۴
۲-۱-۱-۱ مفهوم تفکر استراتژیک ۲۰
۲-۱-۱-۲ تفاوت برنامهریزی استراتژیک و تفکر استراتژیک ۲۱
۲-۱-۱-۳ ویژگیها و عناصر تفکر استراتژیک ۲۲
۲-۱-۱- ۴ عوامل کلیدی موفقیت تفکر استراتژیک ۲۵
۲-۱-۱-۵ خصوصیات یک متفکر استراتژیک ۲۷
۲-۱-۱-۶ کارکرد تفکر استراتژیک ۲۹
۲-۱-۱-۷ مفهوم و فرآیند شکلگیری تفکر استراتژیک ۳۰
۲-۱-۱-۸ مدل ساختاری تفسیری عناصر تفکر استراتژیک: ۳۳
۲-۱-۱-۹ مزایای تفکر استراتژیک ۳۴
۲-۱-۱-۱۰ الگوهای تفکر استراتژیک ۳۴
۲-۱-۱۰-۱-۱ الگوی عناصر تفکر استراتژیک (جین لیدکا) ۳۴
۲-۱-۱۰-۱-۲ الگوی نوآوری استراتژی (گری هامل) ۳۹
۲-۱-۱۰-۱-۳ الگوی گزینه های آینده (پیترویلیام سون) ۳۹
۲-۱-۱۰-۱-۴ الگوی رسوخ تفکر استراتژیک در رفتار (کلب): ۴۰
۲-۱-۱۰-۱-۵ الگوی یادگیری تفکر استراتژیک ۴۰
۲-۱-۱-۱۰-۶ الگوی غفاریان و کیانی ۴۳
۲-۱-۱-۱۱ مقایسه الگوها ۴۴
۲-۱-۱- ۱۲سطوح تفکر استراتژیک ۴۴
۲-۱-۱-۱۲-۱ درک جامع سازمان و محیط(تفکر سیستمی) ۴۵
۲-۱-۱-۱۲-۲ خلاقیت ۴۵
۲-۱-۱-۱۲-۳ چشم انداز آینده سازمان ۴۵
۲-۱-۱-۱۲-۴ تفکر استراتژیک در سطح سازمانی ۴۵
۲-۱-۱-۱۳ چالشها و موانع تفکر استراتژیک ۴۶
۲-۱-۱-۱۴ راهکارهای بهبود تفکر استراتژیک در سازمانهای آموزشی ۴۷
۲-۱-۱-۱۵ راهکارهای بهبود تفکر استراتژیک در سطح فردی ۴۷
۲-۱-۱-۱۶ راهکارهای بهبود تفکر استراتژیک در سطح سازمانی ۴۸
۲-۲ بخش دوم: عملکرد سازمانی ۴۹
۲-۲-۱ مفهوم عملکرد ۴۹
۲-۲-۲ تعریف عملکرد سازمانی ۵۰
۲-۲-۳ سنجش عملکرد سازمانی ۵۳
۲-۲-۴ رویکردهای سنجش عملکرد ۵۳
۲-۲-۵ معیارهایی برای سنجش عملکرد ۵۴
۲-۲-۶ عملکرد شرکت ها از دیدگاه های مختلف ۵۵
۲-۲-۶-۱ عملکرد شرکت از دیدگاه بازار مشتری ۵۵
الف ) معیارهای مالی ۵۵
ب ) معیارهای غیرمالی ۵۶
۲-۲-۶-۲ عملکرد شرکت از دیدگاه بازارهای عوامل ۵۶
۲-۲-۶-۳ عملکرد شرکت از دیدگاه بازارهای مالی ۵۷
۲-۲-۷ مفهوم ارزیابی عملکرد سازمانی ۵۸
۲-۲-۸ ضرورت ارزیابی عملکرد ۵۹
۲-۲-۹ مزایایی ارزیابی عملکرد ۶۰
۲-۲-۱۰ ویژگی های یک سیستم مطلوب اندازه گیری عملکرد ۶۰
۲-۲-۱۱ اهداف ارزیابی عملکرد سازمانی ۶۱
۲-۲-۱۲ سطوح ارزیابی عملکرد سازمانی ۶۲
۲-۲-۱۳ مدل های ارزیابی عملکرد ۶۳
الف) سیستم اندازه گیری عملکرد AMBITE 63
ب ) فرایند الگو سازی ۶۵
ج)الگوی کارت امتیازی متوازن (BSC) 66
۲-۲-۱۴ دیدگاه های سنتی و نوین در ارزیابی عملکرد ۷۵
۲-۲-۱۵ مدیریت عملکرد در سطح سازمانی ۷۷
۲-۲-۱۶ فعالیت های کاری با عملکرد بالا ۷۹
۲-۲-۱۶-۱ سیستم های کاری با عملکرد بالا و اثربخشی سازمانی ۸۳
۲-۲-۱۷ چارچوب نظری تحقیق ۸۵
۲-۲-۱۸ توضیح مختصر در مورد بانک سپه ۸۷
۲-۲-۱۸-۱ تاریخچه ۸۷
۲-۳ بخش سوم :پیشینه پژوهش ۹۰
۲-۳-۱ پیشینه داخلی ۹۰
۲-۳-۲پیشینه خارجی: ۹۴

فصل سوم روش شناسی تحقیق

۳-۱- مقدمه ۹۷
۳-۲- روش شناسی پژوهش : ۹۷
۳-۳- متغیرهای پژوهش : ۹۹
۳-۴- جامعه و نمونه آماری ۹۹
۳-۵- روش نمونه گیری ۱۰۰
۳-۶- حجم نمونه ۱۰۰
۳-۷- ابزارهای جمع آوری داده‌ها ۱۰۱
۳-۷-۱- انواع ابزارها ۱۰۱
۳-۸- مراحل طراحی پرسشنامه ۱۰۲
۳-۸-۱- محتوای پرسشنامه ۱۰۲
۳-۸-۲- مقیاس اندازه گیری پرسشنامه ۱۰۳
۳-۹- روایی و پایایی پرسشنامه ۱۰۴
۳-۹-۲- تعیین روایی (اعتبار) پرسشنامه ۱۰۴
۳-۹-۱- تعیین پایایی (قابلیت اعتماد) پرسشنامه ۱۰۵
۳-۱۰- روش تجزیه و تحلیل دادهها ۱۰۶
۳-۱۰-۱- آمار توصیفی: ۱۰۶
۳-۱۰-۲-آمار استنباطی: ۱۰۷
۳-۱۰-۲-۱- مدل یابی معادلات ساختاری ۱۰۷
۳-۱۰-۲-۱-۱- مدل ساختاری ۱۰۸

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه ۱۱۳
۴-۱-آمار توصیفی مربوط به نمونه تحقیق ۱۱۳
۴-۱-۱ توزیع پاسخ دهندگان بر حسب وضعیت جنسیت ۱۱۳
۴-۱-۲ توزیع پاسخ دهندگان بر حسب وضعیت تاهل ۱۱۴
۴-۱-۳ توزیع پاسخ دهندگان بر حسب وضعیت سنی ۱۱۵
۴-۱-۴ توزیع پاسخ دهندگان بر حسب وضعیت تحصیلی ۱۱۶
۴-۱-۵ توزیع پاسخ دهندگان بر حسب وضعیت سابقه کاری ۱۱۷
۴-۲- آزمون کولموگروف – اسمیرنوف(KS) 119
۴-۳ نتایج تحلیل عاملی حوزه‌های تحقیق ۱۲۰
۴-۴ تحلیل عاملی تاییدی متغیرهای پژوهش ۱۲۱
۴-۴-۱ مدل اندازه گیری ۱۲۴
۴-۵- ارزیابی بخش ساختاری ۱۳۳
۴-۵-۱ بررسی ضرایب استاندار و ضرایب معنادار متغیرهای تحقیق ۱۳۳
۴-۵-۲ برازش مدل تحقیق ۱۳۶
۴-۶-آزمون فرضیات ۱۳۷
۴-۶-۱ فرضیه اول : ۱۳۸
۴-۶-۲ فرضیه دوم : ۱۳۸
۴-۶-۳ فرضیه سوم : ۱۳۹
۴-۶-۴فرضیه چهارم : ۱۴۰
۴-۶-۵فرضیه پنجم : ۱۴۰
۴-۶-۶فرضیه ششم: ۱۴۱
۴-۷-خلاصه ۱۴۱

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادها

۵-۱- مقدمه ۱۴۳
۵-۲- یافتههای پژوهش و تحلیل نتایج ۱۴۳
۵-۲-۱- نتایج آمار توصیفی ۱۴۳
۵-۲-۲- نتیجه گیری فرضیات ۱۴۴
۵-۲-۲-۱- نتیجه گیری فرضیه اول ۱۴۴
۵-۲-۲-۲- نتیجه گیری فرضیه دوم ۱۴۵
۵-۲-۲-۳- نتیجه گیری فرضیه سوم ۱۴۵
۵-۲-۲-۴- نتیجه گیری فرضیه چهارم ۱۴۵
۵-۲-۲-۵- نتیجه گیری فرضیه پنجم ۱۴۵
۵-۲-۲-۶- نتیجه گیری فرضیه ششم ۱۴۵
۵-۳ تحلیل مقایسه‌ای ۱۴۵
۵-۴ پیشنهادات مبتنی بر نتایج تحقیق ۱۴۶
۵-۵- پیشنهادهای آتی پژوهشی ۱۴۹
۵-۶- مشکلات و محدودیت‌ها حین اجرای تحقیق ۱۴۹
منابع ۱۵۰