دانلود پایان نامه بررسی رابطه بین مسئولیت اجتماعی و ساختار مالکیت با اثر واسطه‌ای عملکرد مالی

چکیده:امروزه که رقابت بین شرکت‌ها روز به روز در حال افزایش است، شرکت‌ها می‌توانند مزیت رقابتی بیشتر از رقبا را به وسیلهٔ سرمایه گذاری در مسئولیت اجتماعی کسب کنند، که در سال‌های اخیر با تغییر رفتار سرمایه گذاران و نگـرش نسـبت بـه جامعه، افزایش پیدا کرده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطهٔ بین مسئولیت اجتماعی و ساختار مالکیت نهادی به واسطهٔ عملکرد مالی می‌باشد. نمونه پژوهش شامل ۸۱ شرکت در طی سال‌های ۱۳۸۹-۱۳۹۴ می‌باشد. برای آزمون تمام فرضیه‌های این پژوهش از رگرسیون چندگانه به روش داده‌های ترکیبی استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه نشان می‌دهد که رابطه بین مسئولیت اجتماعی و عملکرد مالی رابطهٔ معناداری وجود دارد، همچنین بین عملکرد مالی شرکت و سرمایه گذاران نهادی رابطهٔ معناداری وجود دارد.

۱-۱ مقدمه

امروزه بسیاری از صاحب نظران معتقدند که به دلایلی همچون خصوصی سازی و انتقال قدرت اقتصادی از دولت‌ها به سازمان‌ها و در نتیجه، کوچک شدن دولت‌ها، برای حل مشکلات اجتماعی و زیست محیطی، دولت‌ها دارای منابع و قدرت لازم نیستند و سازمان‌ها باید دولت‌ها را در این زمینه یاری نماید. اگر چه در سال‌های اخیر، در سطح جهان، پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در زمینهٔ مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها صورت گرفته و مدیران و سازمان‌ها توجه زیادی به این مفهوم می‌کنند، اما مدیران و سازمان‌های ایرانی با این مفهوم تا حدودی بیگانه‌اند. شاید یکی از دلایل این فقدان پیشرفت در ایران، اقتصاد دولتی باشد، اما می‌توان گفت که نوع نگرش و بینش مدیران ارشد سازمان‌ها به این مقوله نیز در آن بی تأثیر نبوده است. در مورد مشروعیت و ارزش اتخاذ اصول مسئولیت پذیری اجتماعی توسط شرکت‌ها، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. برخی از صاحب نظران معتقدند که مشکلات اجتماعی باید توسط دولت‌ها حل شود. این گروه معتقدند که منابع سازمانی برای حل مشکلات اجتماعی، کافی نیست و نباید منابع سازمانی را به منظور حل مشکلات جامعه هدر داد. گروه دیگری از صاحب نظران معتقدند که اگر چه دولت‌ها مسئول اصلی حل مشلات جامعه‌اند، ولی مشارکت سازمان‌ها در این زمینه راه گشاست. این دسته از صاحب نظران معتقدند که، از آن جا که امروزه، قدرت اقتصادی، از دولت‌ها به سازمان‌ها انتقال یافته، مشارکت سازمان‌ها در حل مشکلات اجتماعی ضروری و لازم است. (تسوتسورا، ۲۰۰۴، ۴).از طرف دیگر، اتخاذ اصول مسئولیت پذیری اجتماعی برای سازمان‌ها امری هزینه بر است. این هزینه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد: خرید تجهیزات جدیدی که به محیط زیست آسیب کمتری می‌رساند؛ تغییر ساختار مدیریتی و یا ایجاد کنترل‌های کیفیت شدیدتر باشد. منافع اتخاذ اصول مسئولیت پذیری اجتماعی برای سازمان‌ها عبارت است از: اعتلای برند و افزایش اعتبار؛ امکان جذب بیشتر منابع سرمایه‌ای به علت اعتبار تجاری بالا؛ کاهش مخاطرات ناشی از حوادث و اتفاقات تلخ؛ بهبود شرایط محیط کار و در نتیجه، ارتقای بهره وری و افزایش توانایی برای جذب و نگهداری کارکنان که منجر به کاهش جابجایی، غیبت و هزینه‌های آموزش آنان می‌شود. بیشتر صاحب نظران معتقدند که هزینه‌های مسئولیت اجتماعی، کوتاه مدت و منافع آن اغلب از نوع بلند مدت است. مسئولیت اجتماعی در واقع نوعی سرمایه گذاری برای آینده به امید کسب مزیت رقابتی پایدار و بلند مدت است. مدیران ارشدی که دارای دید کوتاه مدت هستند. هزینه‌های کوتاه مدت مسئولیت اجتماعی را بر نمی تبند.

۱-۲ بیان مسئله پژوهش

دنیای امروزی که رقابت بین شرکت‌ها روز به روز در حال افزایش است، شرکت‌ها می‌توانند مزیت رقابتی بیشتر از رقبا را به وسیلهٔ سرمایه گذاری در مسئولیت اجتماعی کسب کنند، که در سال‌های اخیر با تغییر رفتار سرمایه گذاران و نگـرش نسـبت بـه جامعه، افزایش پیدا کرده است. همچنین در سال‌های اخیر شاهد افزایش اهمیت مسئولیت اجتماعی در میان شرکت‌ها بوده‌ایم. در این مدت، انتقادهای زیادی از سوی سرمایه داران تجارت آزاد و فعالان ضدجهانی سازی و نیز طرفداران محیط زیست در مورد مسئولیت اجتماعی شرکتی صورت گرفته است. سرمایه داران تجارت آزاد فکر می‌کنند هر چیزی که مانع کسب سود شود، ایده خوبی نیست و منافع شخصی در نهایت به هر شکل می‌تواند پیشرفت‌های اجتماعی را هم به دنبال داشته باشد. اما مخالفان جهانی سازی و طرفداران محیط زیست فکر می‌کنند شرکت‌ها از این روش برای احیاء وجهه تخریب شده خود و به نمایش گذاشتن چهره خوبی از خودشان سوء استفاده می‌کنند. در حالی که به اصول اساسی نمی‌پردازند، با این حال، بسیاری از کشورها وقتی مسائل اخلاقی، شرایط محیط کار، پایداری محیط زیست و غیره مطرح می‌شود، در اتخاذ رفتارهای مسئولانه پیشتاز هستند. این امکان که شرکت‌ها می‌توانند با سرمایه گذاری بر روی مسئولیت اجتماعی، یک مزیت رقابتی بوجود آورند با تغییراتی که در رفتار و نگرش‌های سرمایه گذاران نسبت به اجتماع بوجود آمده است نیز به شدت در سال‌های اخیر در حال افزایش است (وهاب و الساید،۲۰۱۵).امروزه بسیاری از صاحب نظران معتقداند که به دلایلی همچون خصوصی سازی و انتقال قدرت اقتصادی از دولت‌ها به سازمان‌ها و در نتیجه، کوچک شدن دولت‌ها، برای حل مشکلات اجتماعی و زیست محیطـی، دولت‌ها دارای منـابع و قـدرت لازم نیسـتند وسازمان ها باید دولت‌ها را در این زمینه یاری نمایند. بنابراین از آنجا که امروزه، قدرت اقتصادی از دولت به سازمان‌ها انتقـال یافتـه، مشارکت سازمان‌ها در حل مشکلات اجتماعی ضروری و لازم است (تسوتسورا،۲۰۰۴). به این ترتیب مفهوم مسئولیت اجتماعی برای شرکت‌ها بسیار مهم می‌باشد به گونه‌ای که انتظار می‌رود واحدهای تجاری نه تنهـا به فکر افزایش سود خود بوده بلکه نسبت به اجتماع نیز پاسخگو و برای جامعه‌ای که با آن در تعامل هستند مفید باشند. مسئولیت اجتماعی ملاحظات شرکت و پاسخ دادن به مسائل فراتر از محدودیت‌های اقتصادی، تکنیکی و الزامات قانونی شرکت برای بـه انجـام رساندن مزایای اجتماعی همراه با سود اقتصادی سنتی که شرکت به دنبال آن است. شرکت باید در اتخاذ تصمیمات و انجام فعالیت‌ها و اجرای عملیات خود، منافع همه ذینفعان را در نظر بگیرد. ذینفعان شـرکت همـه کسانی هستند که نتایج و پیامدهای تصمیمات و اعمال شرکت‌ها بر آن‌ها اثر می‌گذارد. ذینفعـان داخلـی، کارکنـان و سـهامدارانهستند که به طور مستقیم تحت تأثیر تصمیم‌ها و عملیات سازمان قرار دارند و ذینفعان خارجی شامل شهروندان، مشـتریان، عرضـه کنندگان، رقبا، دولت و نهادهای اجتماعی هستند. توجه به منافع ذینفعان و به طور کلی جامعه، برای شرکت ضروری است، شرکت‌ها در برابر تمامی ذینفعان مسئولیت‌هایی دارند (پور علی و حجامی،۱۳۹۳).ساحتار مالکیت شرکت‌ها یکی از مبانی مهم در موضوع حاکمیت شرکتی است و از دو جنبه می‌توان ساختار مالکیت شـرکت را تحت بررسی قرار داد، یکی از زاویه اندازه مالکیت و تعداد سهام ) تمرکز و پراکندگی مالکیـت (و دیگـری از جنبـه هویـت مالکـان واینکه ساختار مالکیت شرکت‌ها را بیشتر افراد حقوقی تشکیل می‌دهند یا افراد حقیقی، سرمایه گذاران نهادی یا سـایر مؤسسات و نهادها (یگانه و برزگر،۱۳۹۳). جذب سرمایه گذاران نهادی برای شرکت‌ها از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. سرمایه گذاران نهادی توانایی و تخصـص لازم را برای نظارت مناسب بر تصمیمات مدیریت را دارند. برای مثال صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های بیمه و بانک‌ها اغلـب سـهام زیادی از شرکت‌ها را خریداری می‌کنند و می‌توانند نقش موثری در نظارت مدیریت ایفا کنند (یگانه و کردستانی،۱۳۹۲). اساس مبانی تئوریک می‌توان ابراز داشت که مسئولیت اجتمـاعی شـرکت بـه عنـوان پاسـخگو بـودن در برابـر نیازهـای جامعـه و ذینفعانشان در نظر گرفته می‌شود، که می‌تواند در جذب سرمایه گذاران نهـادی مؤثر باشـد. پژوهش حاضـر بـرای فـراهم کـردن شواهدی در ارتباط با رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و سرمایه گذاران نهادی با واسطه عملکرد مالی صورت گرفتـه اسـت. این پژوهش از آن جهت دارای اهمیت می‌باشد که به مدیران، سـرمایه گـذاران، سـهامداران و تحلیـل گـران مـالی نشـان می‌دهد مسئولیت اجتماعی به واسطه نقشی که می‌تواند در حفظ ارتباط میان واحد تجاری و ذینفعان داشته باشد، موجـب افـزایش آگـاهی ذینفعان در خصوص مسئولیت اجتماعی شرکت نسبت به جامعه می‌شود و در تصمیمات سرمایه گـذاری و مـالی مـورد توجـه قـرار می‌گیرد و متعاقباً سرمایه گذاران را تشویق می‌کند که باید از حق قانون گذاری مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها حمایت کنند و الزام به پاسخگویی و تعهد یک شرکت در قبال عملکرد خود در برابر اجتماع باشند. هدف اصلی از انجام این پژوهش سنجش این مسئله می‌باشد که آیا رابطهٔ بین مسئولیت اجتماعی و سرمایه گذاران نهادی (ساختار مالکیت نهادی) به واسطهٔ عملکرد مالی است؟

فهرست مطالب دانلود پایان نامه بررسی رابطه بین مسئولیت اجتماعی و ساختار مالکیت با اثر واسطه‌ای عملکرد مالی

فصل اول کلیات پژوهش

۱-۱ مقدمه ۲
۱-۲ بیان مسئله پژوهش ۳
۱-۳ اهمیت وضرورت پژوهش ۵
۱-۴ اهداف پژوهش ۶
۱-۴-۱ اهداف اصلی ۶
۱-۴-۲ اهداف فرعی ۶
۱-۵ فرضیات پژوهش ۶
۱-۵-۱ فرضیات اصلی: ۶
۱-۵-۲ فرضیات فرعی: ۶
۱-۶ تعاریف اصطلاحات و متغیر های پژوهش ۷
۱-۶-۱ تعریف نظری: ۷
۱-۶-۲ تعریف عملیاتی ۷

فصل دوم مروری بر ادبیات پژوهش و پیشینه پژوهش

مقدمه ۱۰
۲-۱ بخش اول : مبانی نظری مسئولیت پذیری اجتماعی ۱۰
۲-۱-۱سیر تاریخی مسئولیت اجتماعی سازمان ۱۱
۲-۱-۲ تعریف مسئولیت اجتماعی: ۱۳
۲-۱-۳ معنا و مفهوم مسئولیت پذیری اجتماعی ۱۹
۲-۱-۴ مسئولیت اجتماعی: ۲۱
۲-۱-۵ انواع مسئولیت های اجتماعی ۲۳
۲-۱-۶ ابعاد مسئولیت اجتماعی شرکت ۲۴
۲-۱-۷دیدگاه‌های مسئولیت اجتماعی ۲۵
۲-۱-۸ مدل‌های مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها ۲۷
۲-۱-۹مدل پنج بعدی مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها ۲۸
۲-۱-۱۰ چارچوب تعیین استراتژی‌های مسئولیت اجتماعی شرکتی: ۲۹
۲-۱-۱۱ مسئولیت اجتماعی فردی برای دستیابی به مسئولیت اجتماعی گروهی ۳۰
۲-۱-۱۲ نقش منابع انسانی در مسئولیت اجتماعی شرکت ها چیست؟ ۳۱
۲-۱-۱۳ تاثیرات توجه به مسئولیت اجتماعی در سازمان: ۳۲
۲-۲ بخش دوم : مبانی نظری عملکرد مالی شرکت ۳۷
۲-۲-۱ مقدمه ۳۷
۲-۲-۲ تعریف و مفهوم عملکرد و ارزیابی عملکرد ۳۸
۲-۲-۳ مدل های ارزیابی عملکرد ۳۹
۲-۲-۴ مدل های حسابداری ارزیابی عملکرد ۳۹
۲-۲-۵ مدل های اقتصادی ارزیابی عملکرد ۴۱
۲-۲-۵-۱ مدل تلفیقی ۴۲
۲-۲-۵-۲ مدل مدیریت مالی: ۴۲
۲-۲-۶ ضرورت و اهمیت ارزیابی عملکرد: ۴۳
۲-۲-۷ مسئولیت اجتماعی و عملکرد مالی ۴۵
۲-۲-۸ آثار رفتاری استفاده از معیارهای ارزیابی عملکرد ۴۷
۲-۲-۹ مسئولیت اجتماعی شرکت در کشورهای آسیایی ۴۸
۲-۲-۱۰ مسئولیت اجتماعی شرکت از دیدگاه سهامداران ۴۸
۲-۲-۱۱ اندازه گیری مسئولیت اجتماعی شرکت ۴۹
۲-۲-۱۲ عملکرد مالی شرکت ۵۰
۲-۲-۱۳ مسئولیت اجتماعی و عملکرد مالی شرکت ۵۱
۲-۲-۱۴ مسئولیت اجتماعی شرکت نسبت به کارکنان و عملکرد شرکت ۵۲
۲-۲-۱۵ مسئولیت اجتماعی نسبت به مشتریان و عملکرد شرکت ۵۳
۲-۲-۱۶ مسئولیت اجتماعی شرکت نسبت به سرمایه گذاران و عملکرد شرکت ۵۴
۲-۲-۱۷ مسئولیت اجتماعی نسبت به محیط زیست و عملکرد شرکت ۵۴
۲-۲-۱۸ مسئولیت اجتماعی نسبت به تامین کنندگان و عملکرد شرکت ۵۵
۲-۳ بخش سوم:ساختار مالکیت ۵۵
۲-۳-۱ مالکیت و مدیریت واحدهای اقتصادی ۵۵
۲-۳-۲ حاکمیت شرکتی ۵۶
۲-۳-۲-۱ تعریف حاکمیت شرکتی ۵۷
۲-۳-۲-۲ مکانیسم های حاکمیت شرکتی برای حمایت از سهامداران : ۵۷
۲-۳-۳ گروه بندی های مختلف سهامداران: ۵۹
۲-۳-۳-۱ انواع سهامداران با توجه به میزان کنترل بر هیأت مدیره: ۶۰
۲-۳-۳-۲ انواع سهامداران با توجه به نوع وابستگی به شرکت سرمایه پذیر: ۶۰
۲-۳-۳-۳ انواع سهامداران با توجه به درصد مالکیت : ۶۱
۲-۳-۴ ساختارهای مالکیت ۶۱
۲-۳-۵ سرمایه گذاران نهادی ۶۳
۲-۴ بخش چهارم: پیشینه پژوهش ۶۸
۲-۴-۱ پیشینه داخلی ۶۸
۲-۴-۲پیشینه خارجی: ۷۴

فصل سوم روش شناسی پژوهش

۳-۱- مقدمه ۸۰
۳-۲- روش پژوهش: ۸۰
۳-۳- جامعه و نمونه آماری ۸۱
۳-۴- روش جمع آوری و منابع داده‌ها ۸۵
۳-۵- قلمرو موضوعی ۸۵
۳-۶- قلمرو مکانی و زمانی ۸۵
۳-۷-شیوه اندازه گیری متغیرها ۸۶
الف) متغیر مستقل: مسئولیت اجتماعی ۸۶
ب) متغیر واسطه: عملکرد مالی ۸۶
۳-۸- مدل آزمون ۸۹
۳-۸-۱. آزمون نرمال ۸۹
۳-۹. شیوه ی تحلیل داده‌ها ۹۲
۳-۹-۱ بررسی مفروضات اساسی مدل رگرسیون خطی ۹۳
۳-۹-۲ آزمون معنی دار بودن مدل مربوط به فرضیه‌ها ۹۴
۳-۹-۳. آزمون معنی داربودن متغیر مستقل ۹۴
۳-۹-۴. بررسی عدم وجود هم خطی بین متغییر های مستقل ۹۴
۳-۹-۵. آزمون میزان همبستگی خطی بین متغیرها ۹۴
۳-۹-۶ آزمون تغییر پذیری خطا ۹۵

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها

۴-۱ مقدمه ۹۷
۴-۲. تحلیل آمار توصیفی ۹۷
۴-۳ آمار استنباطی ۱۰۰
۴-۵. همبستگی بین متغیرهای پژوهش ۱۰۱
۴-۶. آزمونF لیمر و آزمون هاسمن ۱۰۳
۴-۷. بررسی مفروضات مدل رگرسیون خطی ۱۰۵
۴-۷-۱. ثابت بودن واریانس جمله خطا (باقیمانده ها) ۱۰۵
۴-۷-۲. عدم وجود خود همبستگی جمله خطا (باقیمانده ها) ۱۰۶
۴-۷-۳. نرمال بودن جمله خطا ۱۰۶
۴-۸. بررسی مانایی متغیرهای پژوهش ۱۰۷
۴-۹. تخمین مدل و تجزیه و تحلیل نتایج ۱۰۹
۴-۹-۱. نتایج آزمون فرضیه های پژوهش ۱۱۰
۴-۱۰ خلاصه نتایج فرضیات ۱۱۴
۴-۱۱ خلاصه فصل ۱۱۴

فصل پنجم خلاصه نتیجه گیری و پیشنهادها

۵-۱ مقدمه ۱۱۷
۵-۲ چکیدهای از ماهیت و تحلیل های پژوهش ۱۱۷
۵-۳ نتیجه گیری براساس فرضیه ها ۱۱۸
۵-۴ پیشنهاد براساس فرضیه ها ۱۲۰
۵-۵ خلاصه ی نتایج آزمون فرضیه ها و مقایسه با نتایج پیشین ۱۲۱
۵-۶-۱ پیشنهادهایی برای پژوهشهای آتی ۱۲۱
۵-۷ محدودیتهای پژوهش ۱۲۲
۵-۸ خلاصه فصل ۱۲۳
منابع و مآخذ ۱۲۵
منابع ۱۲۶