دانلود پایان نامه بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و بهره وری نیروی انسانی

چکیده:هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و بهره وری نیروی انسانی در سازمان آتش نشانی شهر بجنورد می باشد.روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی و جامعه آماری آن کلیه کارکنان (۹۰) سازمان آتش نشانی شهر بجنورد در سال ۹۲-۹۱ که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی،۷۳ کارمند به عنوان نمونه آماری انتخاب شده­اند. در این تحقیق از دو ابزار اندازه­گیری که شامل پرسشنامه محقق ساخته سرمایه اجتماعی(۶ مقوله­ای) و پرسشنامه استاندارد بهره وری نیروی انسانی هرسی و گلداسمیت (۷ مقوله) استفاده شده است. ضریب پایایی داده های به دست آمده به وسیله نرم افزار آماری SPSS به ترتیب ۷۹% و ۸۰% به دست آمده است و همچنین در تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی(ضریب همبستگی پیرسون و رگرسین چند گانه) مورد استفاده قرار گرفته است. با استفاده ازرگرسیون چند متغیره، روابط سرمایه اجتماعی و عوامل آن (اعتماد، مشارکت، روابط متقابل، انسجام اجتماعی، مسئولیت اجتماعی) با بهره وری نیروی انسانی، مورد تایید قرار گرفت. نتایج نشان داد که افراد نمونه دارای مشارکت و مسئولیت اجتماعی بالایی هستند.

۱)مقدمه
در جوامع امروزی علاوه بر سرمایه های فیزیکی، انسانی و اقتصادی نوع دیگری ازسرمایه مورد بحث قرار میگیرد که سرمایه اجتماعی نامیده می شود. میزان و نحوه ی تعاملات کنشکران اجتماعی که امروزه از آن سرمایه اجتماعی یاد می کنند، از مهم ترین موضوعات مورد بررسی جامعه شناسان است.(پوتنام ،۲۰۰۵ ).سرمایه اجتماعی، بستر مناسبی برای بهره وری سرمایه انسانی و فیزیکی و راهی برای نیل به موفقیت و بهبود عملکرد سازمان قلمداد می شود. مدیران وکسانی که بتوانند در سازمان، سرمایه اجتماعی ایجاد کنند، راه کامیابی شغلی و سازمانی خود را هموار می سازند. به کارگیری سرمایه اجتماعی درسطح سازمانی مزایا و ابعاد و مؤلفه هایی دارد که متناسب با فرهنگ جامعه است. (واتسون،۲۰۰۲).بهبود سازمان، زمینه ای حرفه ای در فعالیت های اجتماعی و پژوهش در عمل است. بهبود سازمان، طیف وسیعی ازفعالیت هایی با تحولات بی پایان را در بر می گیرد. ایجاد تیمی با عضویت مدیریت ارشد، تحولات ساختاری و غنی سازی شغل، مثال هایی از بهبود عملکرد سازمان به شمار می روند.(بوردیو ۲۰۰۷).در دنیای پر رقابت کنونی، بهره وری به عنوان یک فلسفه و دیدگاه مبتنی بر استراتژی بهبود، مهمترین هدف هر سازمانی را تشکیل می دهد و می تواند همچون زنجیره ای فعالیت های کلیه بخش های جامعه را در برگیرد به طوری که رسالت مدیریت و هدف اصلی مدیران هر سازمان استفاده موثر و بهینه از منابع و امکانات گوناگون چون نیروی کار، سرمایه، مواد، انرژی و اطلاعات می باشد این امر سبب شده است که درکلیه کشورها بهره وری و استفاده صحیح و هر چه بهتر ومناسبتر از مجموع عوامل تولید(اعم از کالا وخدمات) به اولویتی ملی تبدیل شود و همه جوامع به این باور برسند که تدام حیات هر جامعه بدون توجه به موضوع بهره وری ممکن نیست کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست و توجه به مقوله بهره وری نقشی بسزا در توسعه آن دارد. (پدرام،۱۳۹۰).از آنجا که در میان عوامل تولید، عامل نیروی انسانی برخلاف سایرمنابع سازمانی به عنوان ذی شعور و هماهنگ کننده سایر عوامل شناخته می شود و همچنین مهمترین اهرم اصلی در افزایش وکاهش بهره وری سازمان می باشد لذا از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و باید توجه خاصی به آن مبذول داشت این نقش درسازمانهای خدماتی اهمیت بیشتری می یابد چر ا که انسان یکه تاز صحنه کار و عرصه خدمات مربوطه می گردد حال اگر این انسان با انگیزه و توانمند و بهره ور باشد میتواند سایر منابع را به نحو احسن و مطلوب به کار گیرد و انواع بهره وری را محقق سازد و نهایتا سازمان را بهره ور کند و گرنه رکود و عقب ماندگی ارمغان نیروی انسانی منفعل و بی انگیزه می باشد. (نظری، ۱۳۸۷: ۱۴).

۱-۲)بیان مسئله
سرمایه اجتماعی مجموعه هنجارهای موجود در سیستم اجتماعی است که موجب ارتقای سطح همکاری اعضای آن جامعه گردیده و موجب پایین آمدن سطح هزینه های تبادلات و ارتباطات می گردد. (فوکویاما،۵:۱۹۹۹).سرمایه اجتماعی نقش بسیار مهمی در انسجام میان منابع انسانی و سازمانها دارد و در غیاب آن سایر سرمایه ها اثر بخشی خود را از دست می دهند و بدون آن منابع انسانی نمی توانند راه های توسعه و تکامل را طی کنند و اثر بخش تر عمل کند. (الوانی، ۱۳۷۸: ۱۰-۸).بهره گیری از سرمایه های دیگر سازمان در پرتو این سرمایه امکان پذیر است. سرمایه اجتماعی در کنار سایر سرمایه های سازمان می تواند متغیری تاثیر گذار در اثر بخشی سازمان مطرح گردد و بدنبال آن در روند توسعه یافتگی نقش بسزایی داشته (فوکویاما ، ۲۰۰۳: ۸۰ ). سرمایه اجتماعی می تواند بستر مناسبی را برای بهره وری نیروی انسانی فراهم کند تا منابع انسانی با مشارکت بیشتر، اعتماد و افزایش دانش حرفه ای خود قادر به انجام تعهدات خود در برابر سازمان باشد. (میر سپاسی،۶:۱۳۸۳)سرمایه اجتماعی سازمانی، یک دارایی است که هم برای سازمان (از طریق ایجاد ارزش برای ذی¬نفعان) و هم برای اعضای سازمان (از طریق ارتقای مهارت های کارکنان) مفید و سودمند است. (لیانا و بورن، ۱۹۹۹: ۱۶).سرمایه اجتماعی، مبادله منابع در میان واحدها را تسهیل نموده و باعث ایجاد نوآوری می شود. از طرفی به کارکنان کمک میکند تا شغل هایی را یافته و یک منبع غنی از نیروهای تازه برای سازمان ایجاد می نماید از این رو یکی از وظایف مهم مدیران برای ایجاد سرمایه اجتماعی این است که فرصت های مداوم و مشخص برای آموزش درون سازمانی و برون سازمانی تدوین و برنامه سالیانه برای تمامی سطوح مشاغل تهیه و به کارکنان ابلاغ نمایند. (وون و آدلر،۲۲:۲۰۰۰). بهره وری، گوهر سازمانی است که می تواند پایداری و بقای سازمان ها را تضمین و مکانیزمی برای کسب مزیت رقابتی باشد، لذا آنچه در سازمان منجر به بهره وری نیروی انسانی می شود این است که کارکنان سازما نها از نظر شخصیت، علایق و عواطف با فعالیت ها و مشاغل سازمانی منطبق و سازگار شوند. در این صورت علاقه به کار، انگیزه، افزایش مسئولیت پذیری و در نتیجه به صورت مستقیم وغیرمستقیم بهره وری سازمانی ارتقاء می یابد محققان و اندیشمندان مدیریت امروزه بر این باورند که کارکنان مهمترین منبع رقابتی سازمان هستند، و سرمایه انسانی سازمان، موسسه یا شرکت و در سطح فراتر سرمایه انسانی کشور می تواند همه نیازمند یهای استراتژ یکی را برآورده کند اولین و مهمترین مولفه توسعه در هر کشور انسان است، نیروی انسانی سهم عمده ای در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد.(پدرام،۱۳۹۰).از طرفی پرداختن به مبحث بهره وری کارکنان یکی از مهمترین دغدغه های مدیران امروزی است.در این میان دانشگاهها به عنوان مرکز پرورش نیروی انسانی توانمند و متخصص از اهمیت بیشتری برخوردارند و طبیعتا مدیران نیز علاقمندند تا تمام ابزارهای مدیریتی را بکار بگیرند تا کارکنانی بهره ور و پویا داشته باشند. (نظری، ۱۱:۱۳۸۷).تحقیق حاضر بر آن است که به این سوال پاسخ دهد که آیا بین سرمایه اجتماعی و بهره وری نیروی انسانی در بین کارکنان سازمان آتش نشانی شهر بجنورد رابطه وجود دارد؟

۱-۳)اهمیت و ضروریت پژوهش
اهمیت پرداختن به موضوع سرمایه اجتماعی معرفی مفاهیم و موضوعات نقش کاربردی آن در توسعه و انواع آن است و این امر که وجود سرمایه اجتماعی میان سازمان ها، درون سازمان ها و بین سازمان ها می تواند عملکرد مؤثر ی را بر توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به همراه داشته باشد.(فوکویاما،۲۰۰۷)هنجارهایی در سیستمهای اجتماعی است که توجه به این متغیرها موجب ارتقای سطح همکاری اعضای آن جامعه شده و باعث پایین آمدن سطح هزینه های تبادلات و ارتباطات می شود و به تبعیت از آن شاهد بهبود عملکرد سازمان خواهیم بود. (الوانی و شیروانی،۱۳۸۴).چون سرمایه اجتماعی بر خلاف سایر سرمایه ها به صورت فیزیکی وجود ندارد، بلکه حاصل تعاملات و هنجارهای گروهی و اجتماعی است و از طرف دیگر توجه به آن می تواند موجب پایین آمدن جدی سطح هزینه های اداری و نیز هزینه های عملیاتی سازمانی می شود که درنهایت این امر به بهبود عملکرد سازمان منجر می شود. همچنین گفتنی است سرمایه اجتماعی مدنی میزان انباشت سرمایه انسانی را تحت تأثیر قرار می دهد و انسجام اجتماعی برای ایجاد اعتماد در جهت انجام اصلاحات اجرایی بسیار مهم است (راین ، ۱۳۸۲).نگاهی به مراحل تمدن بشری مشخص می شود که نقش نیروی انسانی از نیروی کار ساده به سرمایه انسانی تکامل یافته است، چرا که پیشرفت تکنولوژی بدون تحولات نیروی انسانی فاقد کارایی است. در عصر حاضر دیگر تزریق منابع مالی به عنوان فاکتور اصلی توسعه به شمار نمی آید بلکه تحولات وبهره وری نیروی انسانی با رشد خود سبب ارتقای سازما نها و به تبع آن توسعه نظا مهای اقتصادی در جهان می شوند، به نحوی که سرمایه های انسانی میزان سرمایه های مادی را تعیین می کنند. بنابراین رشد بالای بهره وری خصوصاً بهره وری نیروی انسانی همه فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی را تحت تاثیر قرار می دهد. استفاده صحیح از نیروی انسانی به مثابه ارزشمندترین و بزرگترین ثروت هر جامعه به صورت مسئله ای حائز اهمیت مورد توجه دولتها بوده است. سرمایه اجتماعی از راههای مختلف بهره وری نیروی انسانی سازمانها را تحت تاثیر قرار می دهد. از جمله، هزینه های پایین تر تبادلات، نرخ پایین تر جابه جایی افراد، تسهیل دانش و نوآوری، ریسک پذیری و بهبود کیفیت محصولات از جمله این راهها است (پدرام،۱۳۹۰).
تغییرات بهره وری نیروی کار به دلایل مختلفی نظیر تغییر سطح کیفی نیروی کار به سبب آموزش کسب تجربه و تخصص در کار، تغییر شرایط کار، مهارت در مدیریت و… ارتباط دارد. امروزه تأثیر بسیار سرمایه اجتماعی نیز بر بهره وری نیروی کار انکارناپذیر است. اعتماد، همکاری متقابل و مشارکت داوطلبانه در فعالیت های اجتماعی، با کاهش هزینه های نظارت و کنترل فرایند تولید نیروی انسانی،کاهش هزینه های تنظیم قراردادهای پیچیده و به اشتراک گذاشتن دانش و ابتکارات، به افزایش بهره وری نیروی کار می انجامد. به علاوه سرمایه اجتماعی با انتشار دانش و اطلاعات در میان کارکنان، به افزایش بهره وری آنان منجر میشود و تعاملات اجتماعی نیز بر انگیزه و تلاش نیروی کار اثر گذار است. (سوری،۱۳۸۴: ۶ ).

فهرست مطالب دانلود پایان نامه بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی و بهره وری نیروی انسانی

چکیده: ۲

فصل اول کلیات تحقیق

۱-۱)مقدمه ۴
۱-۲)بیان مسئله ۵
۱-۳)اهمیت و ضروریت پژوهش ۶
۱-۴)اهداف تحقیق ۷
۱-۴-۱) هدف اصلی ۷
۱-۴-۲) اهداف فرعی ۷
۱- ۵) فرضیه های تحقیق ۸
۱-۵-۱) فرضیه اصلی ۸
۱-۵-۲) فرضیات فرعی ۸
۱-۶) متغیرهای پژوهش ۸
۱-۷) تعاریف اصطلاحات ۹
۱-۷-۱) تعاریف نظری ۹
۱-۷-۲) تعاریف عملیاتی ۱۰

فصل دوم ادبیات و پیشینه تحقیق

۲-۱) سرمایه اجتماعی ۱۲
۲-۱-۱) مقدمه ۱۲
۲-۱-۲) مفهوم سرمایه ۱۲
۲-۱-۳) انواع سرمایه ۱۳
۲-۱-۴) سرمایه اجتماعی چیست؟ ۱۳
۲-۱-۵) ماهیت سرمایه اجتماعی ۱۴
۲-۱-۶) سرمایه اجتماعی از دیدگاه صاحبنظران ۱۶
۲-۱-۷) ابعاد سرمایه اجتماعی ۲۲
۲-۱-۷-۱) اعتماد ۲۲
۲-۱-۷-۲) مشارکت سیاسی ۲۲
۲-۱-۷-۳) مشارکت و رهبری مدنی ۲۲
۲-۱-۷-۴) پیوند های اجتماعی غیر رسمی ۲۲
۲-۱-۷-۵) بخشش و روحیه داوطلبی ۲۲
۲-۱-۷-۵-۱) مشارکت مذهبی ۲۲
۲-۱-۷-۵-۲) عدالت در مشارکت مدنی ۲۳
۲-۱-۷-۵-۳) تنوع معاشرت ها و دوستی ها ۲۳
۲-۱-۸) نظریه‌های سرمایه اجتماعی ۲۳
۲-۱-۸-۱) نظریه پیوندهای ضعیف ۲۳
۲-۱-۸-۲) نظریه شکاف ساختاری ۲۳
۲-۱-۸-۳) نظریه منابع اجتماعی ۲۳
۲-۱-۹) جنبه های منفی سرمایه اجتماعی ۲۴
۲-۱-۱۰) نقش سرمایه اجتماعی در نیل به توسعه ۲۵
۲-۱-۱۱) سطوح و شاخص‌های سرمایه‌های اجتماعی ۲۵
۲-۱-۱۲) اهمیت سرمایه اجتماعی ۲۷
۲-۱-۱۳) نشانه‌های ضعف و قوت سرمایه اجتماعی در سازمان ۲۸
۲-۱-۱۴) زمینه تاریخی سرمایه اجتماعی ۲۹
۲-۱-۱۵) روش سنجش سرمایه اجتماعی ۳۰
۲-۱-۱۵-۱)سنجش ساختاری ۳۰
۲-۱-۱۵-۲)سنجش محتوایی ۳۰
۲-۱-۱۵-۳)سنجش کارکردی ۳۰
۲-۱-۱۶) نقش دولت در ایجاد سرمایه اجتماعی ۳۰
۲-۱-۱۷) سرمایه‌ی‌اجتماعی دوجه‌ دارد: ۳۱
۲-۱-۱۸) انواع سرمایه اجتماعی ۳۱
۲-۱-۱۸-۱)سرمایه اجتماعی شناختی(رابطه ای) ۳۱
۲-۱-۱۸-۲) سرمایه اجتماعی ساختاری(نهادی) ۳۲
۲-۱-۱۸-۳)سرمایه اجتماعی درون گروهی ۳۲
۲-۱-۱۸-۴) سرمایه اجتماعی برون گروهی ۳۲
۲-۱-۱۹) اجزاء سرمایه اجتماعی ۳۳
۲-۱-۲۰) تأثیر سرمایه اجتماعی بر بهره ‌وری ۳۳
۲-۲) بهره وری نیروی انسانی ۳۵
۲-۲-۱) مقدمه ۳۵
۲-۲-۲) تعریف لغوی بهره‌وری: ۳۵
۲-۲-۳) مفهوم بهره وری ۳۶
۲-۲-۴) مفاهیم مرتبط با بهره وری ۳۷
۲-۲-۵) مفهوم بهره وری از دیدگاه صاحبنظران ۳۷
۲-۲-۶) تاریخچه بهره وری ۳۹
۲-۲-۷) اهمیت بهره وری ۴۰
۲-۲-۸) انواع بهره وری ۴۲
۲-۲-۹) سطوح بهره وری ۴۲
۲-۲-۱۰) عوامل موثر بر بهره وری نیروی انسانی ۴۳
۲-۲-۱۱) عوامل موثر در پایین بودن بهره وری در سازمان ۴۴
۲-۲-۱۲) راه کارهای افزایش بهره وری در سازمانها ۴۶
۲-۲-۱۳) نقش نیروی انسانی در بهره وری ۴۹
۲-۲-۱۴) عوامل تاثیرگذار در بهره وری ۴۹
۲-۲-۱۵)فرآیند چرخه مدیریت بهبود بهره وری ۵۰
۲-۲-۱۶) عوامل موثر در افزایش بهره وری افراد ۵۲
۲-۲-۱۷) اندازه‌گیری بهره‌وری ۵۲
۲-۲-۱۸) نقش نیروی انسانی در بهره وری ۵۵
۲-۲-۱۹) نقش مدیریت منابع انسانی در بهره وری ۵۵
۲-۳) مطالعات انجام شده در ارتباط با موضوع پژوهش ۵۶
۲-۳-۱) پیشینه مطالعات سرمایه اجتماعی در داخل ایران ۵۶
۲-۳-۲) پیشینه مطالعات سرمایه اجتماعی در خارج ایران ۵۸
۲-۳-۳) پیشینه مطالعات بهره ورری نیروی انسانی در داخل ایران: ۶۱
۲-۳-۴) پیشینه مطالعات بهره ورری نیروی انسانی در خارج ایران ۶۱
۲-۴) چارچوب نظری ۶۲

فصل سوم روش تحقیق

۳-۱) مقدمه ۶۶
۳-۲) روش تحقیق ۶۶
۳-۳) جامعه آماری ۶۶
۳-۴) حجم نمونه و روش نمونه گیری ۶۷
۳-۵ ) ابزار گردآوری دادها ۶۷
۳-۶) روایی و پایایی پرسشنامه ها ۶۸
۳-۷) ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه ۶۸
۳-۸) شیوه جمع آوری داده ها ۶۹
۳-۹) روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ۶۹

فصل چهارم تجزیه و تحلیل آماری

۴-۱) توصیف سیمای جمعیت مورد مطالعه ۷۱
۴-۱-۱)آلفای کرونباخ متغیر وابسته (بهره وری نیروی انسانی در سازمان) ۷۱
۴-۱-۲)یافته های توصیفی: سیمای جمعیت شناختی نمونه مورد سنجش ۷۲
۴-۲)جداول فراوانی ودرصدی متغیر های مستقل و وابسته تحقیق: ۷۵
۴-۲)آزمون فرضیات ۸۲
۴-۲-۱)فرضیه اصلی ۸۲
۴-۲-۲)فرضیه های فرعی ۸۳

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات

۵-۱) مقدمه ۹۱
۵-۲نتایج حاصله از یافته ها بر اساس فرضیه اصلی تحقیق ۹۲
۵-۳ -فرضیه فرعی اول ۹۲
۵-۴- فرضیه فرعی دوم ۹۲
۵-۵فرضیه فرعی سوم ۹۳
۵-۶- فرضیه فرعی چهارم ۹۳
۵-۷- فرضیه فرعی پنجم ۹۳
۵-۸- نتیجه گیری ۹۳
۵-۹) محدودیت ومشکلات اجرا ی پژوهش ۹۴
۵-۱۰) پیشنهادات تحقیق ۹۵
۵-۱۱) پیشنهاد به سایر محققین ۹۵
پیوست ها ۹۷
منابع فارسی ۱۰۳
منابع لاتین ۱۰۷
Absrtact: 109