مبانی نظری و پیشینه بازاریابی سبز

۲-۱-۱بازاریابی سبز

در عصر حاضر محیط زیست به مساله ای حیاتی و بسیار مهم برای همه اقشار مردم چه در جایگاه مشتری و چه در جایگاه تولید کننده تبدیل شده است.اشتیاق فزاینده ای در میان مصرف کنندگان در سراسر جهان برای حفاظت از محیط زیست به وجود آمده است.رفتار مصرف کننده در حال حرکت به سمت محصول دوستدار محیط زیست یا سبز است.پژوهش هایی که قبلا انجام شده نشان داده است که اکثر مصرف کنندگان ابراز علاقه زیادی بر حفاظت از محیط زیست دارند و به شدت در مورد تخریب محیط زیست حساس شده اند.در سال ۱۹۸۹ در مطاله ای که در آمریکا انجام شده است نتایج حاکی از آن است که ۴۹% پاسخ دهندگان به خاطر مسائل محیطی خریدشان را تغییر داده اند.چنین مسائلی باعث ظهور مفاهیم جدیدی در بازاریابی شده است که عبارتند از: بازاریابی سبز و بازاریابی محیطی. بازاریابی سبز به یک جزء حیاتی از مفهوم بازاریابی تبدیل شده است.در همین راستا تولید کنندگان باید تمام مراحل طراحی، تولید، فروش وخدمات پس از فروش را سبز کنند.بازاریابی سبز فرآیندی مدیریتی است که مسئولیت آن شناسایی، پیشبینی و ارضای نیازهای مشتریان و جامعه به وسیله یک روش سودمند و پایداراست(پاپادوپولوس،۲۰۱۰).هدف بازاریابی سبز وارد کردن موضوعات محیطی در تلاشهای بازاریابی است. فعالیتهای زیست محیطی به ندرت در همه معیارهای ارزیابی شرکت جای میگیرند اکثر شرکتها از ابزارهای اندازه گیری سنتی سود سهم بازار برای ارزیابی موفقیت نوآوریهای سبز استفاده می‌کنند. اگر چه امروزه برخی از شرکتها به دالیل بشر دوستانه به سمت سبز شدن میروند، با این وجود تعداد کمی از شرکتها سبز بودن را به عنوان یک فرصت استراتژیک درک کرده اند(پلونسکی و همکاران،۲۰۱۴).

   ۲-۱-۲ پیشینه بازاریابی سبز

بازاریابی سبز اولین بار در اواخر سال ۱۹۷۰ توسط انجمن بازاریابی آمریکا (AMA)، معرفی شد.اولین کارگاه در ارتباط با بازاریابی زیست محیطی در سال ۱۹۷۵ برگزار شد، که منجر به نگارش کتابی برای اولین بار در مورد این موضوع با عنوان «بازاریابی اکولوژیک توسط کینر هینون در سال ۱۹۷۶ شد.آلمان اولین کشور عضو اکو بوده است که اقدام به زدن برچسب بر روی محصولات سازگار با محیط زیست در سال ۱۹۷۸نموده است. بازاریابی سبز را به صورت گسترده در اواخر ۱۹۸۰ و اوایل ۱۹۹۰ بر سر زبان ها افتاد. از آن به بعد، تعریف تصفیه شده و تقسیم به سه بخش اصلی به شرح زیر بوده است:

• بازاریابی محصولات همراه با ایجاد محیط زیستی امن
• توسعه بازاریابی محصولات طراحی شده برای به حداقل رساندن اثرات منفی بر محیط فیزیکی و یا برای بهبود کیفیت آن
• تلاش های سازمان برای تولید، ترویج، بسته بندی، و اصلاح محصولات به گونه ای که به نگرانی های زیست محیطی پاسخ دهد(موهاجان،۲۰۱۲،۲-۱).

  ۲-۱-۳ عصر های بازاریابی سبز

   عصر اول، بازاریابی سبز اکولوژیکی: این عصر از نظر تاریخی سال های دهه ی ۶۰ و اوایل دهه ی ۷۰ را در بر می گیرد.ویژگی های عصر اول چنین بود که روی مشکلات محیطی خارجی مانند آلودگی هوا و غیره تمرکز کرده بود.عصر دوم، بازاریابی سبز محیطی: این مرحله از اواخر دهه ی ۸۰ آغاز شده است و مفاهیمی نوین مانند فناوری پاک، پایداری، مصرف کننده ی سبز و مزیت رقابتی پدیدار شدند.تفاوت بارز بین عصر اول و دوم در این بود که عصر اول روی صنایعی متمرکز می شد که تاثیر مستقیم روی محیط داشتند.اما بازاریابی محیطی تمامی روش های تولیدی و خدماتی را نیز شامل می شود؛ از جمله توریسم(رمضانیان و همکاران،۴،۱۳۸۹).

  ۲-۱-۴ پارامترهای اساسی بازاریابی سبز

  ۲-۱-۵ عوامل موثر بر بازاریابی سبز

  مطابق با نظر برخی از نویسندگان ۳ عامل اصلی و اثربخش بازاریابی جهت تمرکز برای حل مشکلات محیطی وجود دارد.

۱- یکی از بخش های ضروری آن مصرف کنندگان محصولات سبز هستند.

۲-اعمال فشار همراه با قدرت است.

۳-وجود سازمان های غیر دولتی سبز و تلاش برای افزایش سازمان هایی که رسالت آنها قبول مسئولیت های اجتماعی است(مون تان و استرم تان،۲،۲۰۰۸).

۲-۱-۸ قوانین حمایت دولت از محیط زیست

در کشورهای مختلف دولتها برای حفظ محیط زیست سالم از روش های مختلفی استفاده می نمایند.مثلا در آمریکا سازمان محیط زیست قوانینی در راستای حفاظت از محیط زیست تدوین نموده است(کاتلر،۲۰۱۴).

۲-۱-۹ مقررات زیست محیطی

مقررات زیست محیطی پارمترهای معینی هستند که مورد قبول سطوح مختلف جامعه از سوی صنایع میباشد.سازمانها اهداف بازار خود را به گونه ای تنظیم می کنند. که اثرات مخرب زیست محیطی را کاهش دهند.شرکت های باید فعالانه به اثبات تصویر سازمان دوست دار محیط زیست در ذهن مشتری بپردازند. طبق تأثیرات قوانین زیست محیطی عملکرد و توانایی های خود را تنظیم نمایند. به طوری که انعکاس فعالیتها شرکت ها درباره توسعه محصولات سبز و محیط زیست در جامعه باعث محبوبیت بیشتر و تمایل به خرید محصولات سبز توسط مصرف کننده ها گردد(کاپلین و همکاران،۲۰۰۷).

فهرست مطالب مبانی نظری و پیشینه بازاریابی سبز

۲-۱-۱بازاریابی سبز ۲
۲-۱-۲ پیشینه بازاریابی سبز ۳
۲-۱-۳ عصر های بازاریابی ۴
۲-۱-۴ پارامترهای اساسی بازاریابی سبز ۴
۲-۱-۵ عوامل موثر بر بازاریابی سبز ۴
۲-۱-۶ یک نمونه از عدم توجه شرکت ها به بازاریابی ۵
۲-۱-۷ اهمیت زیست محیطی بازاریابی سبز ۶
۲-۱-۸ قوانین حمایت دولت از محیط زیست ۸
۲-۱-۹ مقررات زیست محیطی ۸
۲-۱-۱۰ محصول سبز ۹
۲-۱-۱۱ ﻧﮕﺮشﻫﺎی زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﻧﮕﺮش ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﺒﺰ‬‬ ۹
۲-۱-۱۲داﻧﺶ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﻧﮕﺮش ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﺒﺰ‬‬ ۱۰
۲-۱-۱۳ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺘﯽ و ﻧﮕﺮش ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﺒﺰ‬‬ ۱۰
۲-۱-۱۴ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺟﻤﻊﮔﺮاﯾﯽ و ﻧﮕﺮش ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﺒﺰ‬‬ ۱۱
۲-۱-۱۵ ‫اﺛﺮات ﻣﯿﺎن ﻓﺮدی و ﻧﮕﺮش ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﺒﺰ‬‬ ۱۱
۲-۱-۱۶ ﻧﮕﺮش ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﺒﺰ و ﻗﺼﺪ ﺧﺮﯾﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﺒﺰ‬‬ ۱۲
‫۲-۱-۱۷ ﻧﻘﺶ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﭘﺮداﺧﺖ در راﺑﻄﻪ ﻧﮕﺮش و ﻗﺼﺪ ﺧﺮﯾﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﺒﺰ‬‬ ۱۲
۲-۱-۱۸ تئوری رفتار برنامه ریزی شده ۱۳
۲-۱- ۱۹ الگوی مورد نظر تحقیق ۱۴
۲-۲ بخش دوم: پیشینه پژوهش ۱۵
۲-۲ -۱پیشینه تحقیقات داخلی ۱۵
۲-۲-۲پیشینه تحقیقات خارجی ۱۶

منابع وماخذ